- 1400-11-08
- توسط باران دارو
- وبلاگ
ادجوانت‌ها
ادجوانت‌ها موادی هستند که به بروز پاسخ ایمنی هومورال و یا سلولار در بدن کمک می‌کنند و یا آن را افزایش می‌دهند؛ به عبارت دیگر ادجوانت‌ها ایمونوژنیسیته ایمونوژن‌ها را افزایش می‌دهند. ادجوانت‌ها در مکانیسم، رفتار و همچنین از نظر ماهیت بسیار متنوع هستند و از این رو از لحاظ طبقه‌بندی، گروه بزرگی را تشکیل می‌دهند. گاهی اوقات ادجوانت‌ها را بر اساس عملکرد به سه دسته تقسیم می‌شوند:
1- ادجوانت‌های محرک سیستم ایمنی
2- ادجوانت‌های کامل
3- ادجوانت‌های سیستم تحویل دهی واکسن
در برخی موارد ادجوانت‌ها به دو دسته پلاریزان و غیرپلاریزان تقسیم‌بندی می‌شوند و این نوع دسته بندی براساس اثرات ایمونومدولاتوری ادجوانت‌ها انجام می‌شود. اگر ادجوانتی قادر به القای پاسخ‌های Th1 و Th2 باشد در گروه ادجوانت‌های پلاریزه کننده پاسخ‌های ایمنی قرار می‌گیرد. اما اگر یک ادجوانت نتواند الگوی پاسخ ایمنی را تغییر دهد از نوع ادجوانت‌های غیرپلاریزان تقسیم‌بندی می‌شود.
تصویر واقعی از لنفوسیت‌های موجود در خون انسان (سلول‌های بنفش)
با پیدایش ادجوانت‌های نسل جدید دیگر نمی‌توان یک دسته‌بندی منسجم و فراگیر برای ادچوانت‌ها قائل شد. در یک نگاه کلی می‌توان گفت که ادجوانت‌ها با مکانیسم‌های متنوعی پاسخ ایمنی ضد واکسن‌ها را بهبود می‌بخشند. برخی از این مکانیسم ها عبارتند از:
- تحریک سلول‌های سیستم ایمنی و افزایش ترافیک سلولی به منطقه
- تحریک و بلوغ سلول‌های غرضه کننده آنتی‌ژن و افزایش بیان مولکول‌های کمک تحریکی و سایتوکاین‌های التهابی
- رسوب‌دهی آنتی‌ژن و افزایش مدت زمان مجاورت سیستم ایمنی با آنتی‌ژن
- افزایش تکثیر غیر اختصاصی لفنوسیت‌های سیستم ایمنی
- افزایش بقاء لنفوسیت‌های احتصاصی واکسن (سلول‌های خاطره‌ای)
- افزایش ورود آنتی‌ژن به سلول‌های سیستم ایمنی، مخصوصا سلول‌های عرضه کننده آنتی‌ژن (APCs)
- القاء شیفت سایتوکاینی مناسب (Th1/Th2) برای واکسن
- تحریک اختصاصی زیر جمعیت‌های لنفوسیتی
- تمایز سلول‌های پیش‌ساز به سلول‌های عرضه کننده توانمند در موضع
- تحویل‌دهی کارا و موثر آنتی‌ژن به سلول‌های سیستم ایمنی
- کاهش مقدار آنتی‌ژن مورد نیاز
- افزایش پاسخ‌های سیستم ایمنی به واکسن
تصویر واقعی از ادجوانت امولسیون روغنی در زیر میکروسکوپ (بزرگنمایی 40)
ادجوانت‌ها بر اساس مواد تشکیل دهنده و فرمولاسیون انواع محتلفی دارند. ادجوانت‌های نمک معدنی، امولسیون‌های روغنی، لیپوزوم‌ها، وزیکول‌ها، سایتوکن‌ها و میکروپارتیکل‌های پلیمری از انواع مختلف ادجوانتی هستند.
